sayfa 3
hazırlık çalışmaları
1)Toplumdaki olayların etkisiyle sanatıçının iç dünyasını yansıtma isteği
2)Yazarlar yaşadıkları dönemden etkilenirler.
3)Sanat eselerinin ilerlemede ne kadar önemli olduğunu söylüyor.
Sayfa 8
1)Kişi,yer,zaman,olay
2)Cumhuriyet dönemi yıllarında yazılmıştır.(2. Dünya Savaşı olabili.)Gerçekçiliği yansıtıyor.
3)Kişi kendisini olayın içinde hisseder ama tiyatroda farklı hem görsel hem de işitsel.
4)Dil ötesi işlevinde.Çünlü bu bir sanat metnidir.
3. etkinlik
1)1. metin savaş sonrası halkın çektiği yoklugu anltmıştır.2.metinde zamanın içinde akıp gittiğini,3. metinde realizm hakkın da bilgi vermiştir.
2)Realizm metninde ileti dogrudan verilmiştir.
3)İletisi dogrudan olan metinler sanatsal değillerdir.iletsi dolaylı yoldan olan metinler ise sanatsal metinlerdir.
4. etkinlik
-Kaymaklı tavuk göğsü:dil ötesi(sanatsal)
Realizm:Göndergesel
-Yazılış amaçları farklı olduğundan işlevleri farklıdr.
sayfa 9
5. etkinliği
sıır 1926yılında yanı cumhurıyetın ılanından sonra yazılmıştır. cumhurıyet donemınde saırler anadoluya yonelıse geçiş yapmıslar ve anadoluya yonelerek halkın yasayıslarını dıle getırmıslerdır bu bakımdan saır bulundugu donemden etkılenmıs ve anadoluyu konu etmıstır her eser bulundugu donemın ızlerını tasır umarım ısıne yarar
SAYFA 10
DİLLE GERÇEKLEŞTİRİLEN SANA ETKİNLİKLERİ :
1)ANLATMAYA BAĞLI METİNLER=FABL,MASAL,HİKAYE,ROM AN
2)GÖSTERMEYE BAĞLI METİNLER=TİYARTOa)KOMEDİ,b)TRA JEDİ c)DRAM d)ORTA OYUNU,e)KÖY SEYİRLİK OYUNU.
KENDİNİ COSKUYLA İFADE ETMEYE BAĞLI TÜRLER=ŞİİR
Dille gerçeleştirilen sanat etkinlikleri
Anlatmaya bağlı edebi türler
-Hikaye
-Roman
-Destan
-Masal
-Fabl
Göstermeye bağlı edebi metinler
-Tiyatro
-Bale
-Sinema
Kendini coşkuyla ifade etmeyebağlı türler
-Şiir
-Müzik
SAYFA 11
11.ETKİNLİK-->MASAL=SANATSAL
FIKRA=ÖĞRETİCİ
DENEME=ÖĞRETİCİ
HİKAYE =SANATSAL
FABL =SANATSAL
ELEŞTİRİ=ÖĞRETİCİ
BİYOGRAFİ=ÖĞRETİCİ
ROAMN,ŞİİR ,TİYATRO=SANATSAL
12. etkinlik: yazar sözcükleri bir araya getirir ve onlardan anlamlı cümleler elde eder. Bu cümlelerin içerisine kendi duygu ve düşüncelerini yansıtır. Özgün bir yapıt oluşturur.
13. etkinlik: toplumun zihniyet ve geleneği vardır. Sanatçı bu zihniyet ve gelenekten sanat eserini oluşturur. Sanat eseri de topluma dönerek o dönemin zihniyet ve geleneğini yansıtır.
SAYFA 12
SANATSAL(1.BOŞLUK)
ZİHNİYET(2.BOŞLUUK)
2.SORU=1.DOĞRU 2.YANLIS
3.SORU=C SIKKI
4.SORU=E SIKKI
5.SORU= C SIKKI
SAYFA 13
Şiirsel (1.BOŞLUK)
2.SORU=DOĞRU
3.SORU=B SIKKI
4.SORU=A
5.SORU=D
6.SORU=C Yoğunluk
7.SORU= SORU YANLIŞ
8.SORU=C SIKKI
9.SORU=C SIKKI
10.SORU=A SIKKI
Fabl Konusu ( sayfa 17 18 19 20 21 22 23 24 soruların Cevapları )
1.”Kurt gibi acıkmak,kurt gibi kocamak,it itin ayağına basmaz,kurt puslu havayı sever,itle dalaşmaktansa dağı dolaşmak daha iyidir.” deyim ve atasözlerinde hayvanlara yer verilmesi ahlaki değerlerin insana ait özellikler çevresinde hayvanlarla sembolleştirilmesinden kaynaklanmaktadır.
2.Çünkü fabllarda düşsel olay ve kişileryardımıyla insanlara özgü davranış,değer,düşünce,ve tutumlar dile getirilir.
İnceleme-
fabl örneği:
Karga İle Tilki
Bir dala konmuştu karga cenapları;
Ağzında bir parça peynir vardı.
Sayın tilki kokuyu almış olmalı,
Ona nağme yapmaya başladı:
“-Ooo! Karga cenapları,merhaba!
Ne kadar güzelsiniz,ne kadar şirinsiniz!
Gözüm kör olsun yalanım varsa.
Tüyleriniz gibiyse sesiniz,
Sultanı sayılırsınız bütün bu ormanın.”
Keyfinden aklı başından gitti bay karganın.
Göstermek için güzel sesini
Açınca ağzını,düşürdü nevalesini.
Tilki kapıp onu dedi ki: “Efendiciğim,
Size güzel bir ders vereceğim:
Her dalkavuk bir alığın sırtından geçinir,
Bu derse de fazla olmasa gerek bir peynir.”
Karga şaşkın,mahcup,biraz da geç ama,
Yemin etti gayrı faka basmayacağına.
SORULARIN CEVAPLARI-
1.Verilen fablın amacı bir ahlak dersi vermektir.
2.okuduğumuz fabl lar hakkında;fablda övücü sözlere kanmamak gerektiği düşüncesi aslan,tilki,ve geyiğin yaşadıkları ile somutlaştırılmıştır.
3.aslan ,tilki birde geyik adlı metindeki olay örgüsü:
.tilkinin aslanın mağarasına gelmesi
.tilkinin geeyiğin yanına gitmesi
.tilki ve geyiğin aslanın yanına gitmesi
.geyiğin kaçması
.tilkinin tekrar aslanın ynına gelmesi
.tilkinin tekrar geyiğin yanına gitmesi
tilki ve geyiğin aslanın yanına gelmesi ve sonunda geyiğin ölmesi
4.verilen fablda geçen aslan,tilki,geyik,mağara,orman gibi sözcükler somut dünyada gerçekliği olan unsurlardır.fakat bunlar yazar tarafından hayal gücünün de etkisiyle mtinde kurmaca gerçeklik haline dönüştürülmüştür. metinde olay örgüsü bu nedenle gerçeklik taşımamaktadır.
5.metinde ki kahramanlar aslan,tilki,çobanlar ve geyiktir.aslan gücü,tilki kurnazlığı,geyik de saflığı simgelemektedir.çobaanlar ise yardımcı karakterlerdir.
6.metindeki mekanlar genel olarak orman ve aslanın mağarasıdır.bu mekanlar metinde olayların geçtiği yerlerdir.fabldaki kahramanlar düşünülünçe mekanla bir birlik sağlandığu görülmektedir.
7.metinde herhangi bir zaman ifadesi bulunmamaktadır.fakat metindeki -mış lı ifadeler göz önünde bulundurulursa metinin geçmiş bir zamanda kaaleme alındığı söylenebilir.
4.ETKİNLİK-
Aslan, Tilki bir de Geyik adlı Metin öyküleyici anlatım türü ile kaleme alınmıştır.
Bunun dışında yazarın “Dünyada kendini beğenmeyen mi vardır?” ifadesi taartışmacı ve metnin son paragrafı ise yazarın kişisel düşüncesi göstermesi dolayısıyla öznel anlatımada örnek olabilir.
Farklı anlaatım türlerini barındıran metin parçalarını birleştiren unsurumuz ise tema dır.
5.ETKİNLİK-
Metinde ilk dört satır serim.son paragrafa kaadar olan bölüm düğüm.son paragraf ise çözüm bölümüdür. bu bölümler anlam bakımından tema etrafında birleşerek tema yı oluştururlar.
SORU 8 -
Metinde kahramanların simgelendirdikleri durumlar -güç,kurnazlık,saflık-ile hareketleri örtüşmektedir.
6.ETKİNLİK:MEŞE İLE SAZ İKİ KATIR-
meşe ile saz metninin teması görünüşe aldanmak,iki katır metninin teması ise büyük başın büyük belası olur geerçeğidir.
farklı metinlerde aynı temanın işlenmesi,temaanın evrensel olduğun ,değişmez ahlaki değerler ve insana ait özellikler çevresinde yoğunlaştığının göstergesidir.
7. ETKİNLİK TABLO-
AKICILIK - metin akıcıdır - tilkiyi pek severmiş,onu da yanına çağırıp ahbaplık etmiş.
DURULUK AÇIKLIK-duru ve açıktır–tilki böyle söyleyince geyik inanıverdi.
YALINLIK-yalındır-geyiğin tüyleri diken diken olmuştu.
ÖNEMİ: verilmek istenen iletinin okuyucuya ulaşması açısından çok önemlidir.
9:dil göndergesel işlevi ve heyecanı dile getirme işlevi ile kullanılmıştır.
8.ETKİNLİK -
İSİM:aslan,tilki,geyik,korkak, hasret,orman,
ÇEŞİDİ:basit,basit,basit,türem iş,basit,basit
SIFAT:tatlı,uzun,şu,kuzu,bir,yaralı
ÇEŞİDİ:türemiş,türemiş,basit,b asit,basit,türemiş
ZAMİR:ben,sen,biz,ne,o,bura
ÇEŞİDİ:basit,basit,basit,basit ,basit,birleşik
AMACI:metinde kullanılması anlatımın eksiksiz olarak gerçekleşmesidir.
ANLAMA VE YORUMLAMA-
1.fabllar,ahlak dersi vermeyi esas alaan,temaları evrensel olarak blirleyen ve kahramanlarını insan olmayan varlıklardan seçen bir tür olarak özellikle çocukların eğitimi açısından önemlidir.
2.fabl kahramanlaarının insan olması ,fabl ın dikkat çekici özelliği olan sembolizasyonun sebep olacağından dikkat çekiciliği azaltacaktır.
3.fabllarda,çizgi film ve animasyonlar arasında insan dışındaki varlıkların kahraman olmaları yönüyle ilgili kurulabilir.fakat tema bakımından günümüzde böyle bir ilgi tam anlamıyla kurulmaz.
9.ETKİNLİK-
İstediğiniz herhangi bir temada fabl yazabilirsiniz. Fablınızı yazarken seçeceğiniz kahramanların neyi temsil ettiğine dikkat ediniz.
10.ETKİNLİK-
Fabllardan aldığınız öğütleri poster haline getirirken temaların evrensel olduğunu unutmayınız.
11.ETKİNLİK-
Fabl:
Bir tür küçük öyküdür. Olaya dayalı bir anlatımı vardır. Hayattan alınan küçücükkesitler, hayvanlar ya da bitkiler arasında geçmiş gibi anlatılır. Bugün daha çok çocuk edebiyatında yer alan fabllerin, toplumu eğitici; örneklendirme ile kötü davranışlardan caydırıcı özelliği ile eskiden büyükleri eğitmede de anlatıldığı sanılmaktadır.
Fabllerde soyut konular, olay plânıyla hem somutlaştırılarak hem de hareket kazandırılarak işlenir. Olaylar bizi güldürürken eğitir. İnsanlar arasında geçen iyi-kötü, cesur-korkak, dürüst-ikiyüzlü, gözü tok-aç gözlü… vb. çatışmalar; bu niteliklerinyakıştırıldığı hayvan kahramanlar arasında geçmiş gibi gösterilir.Fablin de dört ögesi vardır; kişiler, olay, zaman, yer.
Dünyanın en ünlü fabl yazarları Ezop ve Jean de La Fontaine’dir. Ezop’un fablları İ.Ö. 300 yılında derlenerek yazıya geçirilmiştir. ABD’li James Thurber ve İngiliz George Orwell çağdaş fabl yazarlarıdır.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
1……kişileştirme ve konuşturma…..
……Beydaba,Aisopos,Lafonta ine….
2.D-D
3.D
4.D
5.C
6.A
7.D
8.D
9.A
Masal Konusu ( sayfa 25 29 30 31 32 33 34 35 36 Etkinlikler ve Soruların cevaplar )
HAZIRLIK ÇALIŞMASI
1. Soru: “Dev, cin, peri, Zümrüdüanka, Kafdağı” kelime ve kelime grupları size neleri çağrıştırmaktadır?
Cevap:Bu kelime ve kelime gurupları olağan üstü varlıkla efsanevi bir dağı çağrışmaktadır.
2. Soru:Okuduğunuz veya seyrettiğiniz, içinde olağanüstü olaylar ve varlıklar bulunan bir eser sizi nasıl etkiler? Düşüncelerinizi sözlü olarak ifade ediniz.
Cevap:İçinde olağan üstü olaylar ve varlıklar bulunan bir eser.hayal gücümüze de hitap ettiğinden bizi heyecanlandırır.
İNCELEME
1:masallar olay örgüsü,kişiler,zaman ve mekan unsurlarından oluşturduğu bir yapıya sahiptir.masallardaki olaylar,kişiler ve mekanlar olağanüstü niteliklere sahiptir ve çoğu zaman hayali bir özellik göstermektedir.zaman ise belirsiz bir dilimdir.masallarda iyi-kötü,haklı-haksız gibi zıtların birlikteliği ve çatışması söz konusudur.halk masalları anonim bir özellik gösterir ve kuşaktan kuşağa sözlü gelenekle aktarılır.
2: olay örgüsü
-padişahın karısının ölmesi
-padişahın kara vezirin kızıyla evlnmesi
-kara vezirin kızının padişahın kızına kara sürmesi
-kara vezirin kızının üç şehzadeyi kuşa çevirmesi
-padişaahın kızının ,kardeşlerini bulmaya gitmesi ve onlarla buluşup dağların ötesinde bir yere uçması
-padişahın kızının iyileşmesi ve rüya görmesi
-bir padişah oğlunun sedef kızı görüp saraya götürmesi
-sedef kızın öldürülmek istenmesi
-üç şehzadenn insana dönüşmesi
-sedef kızın padişahın oğluyla evlenmesi
masaldaki bu olay örgüsü,masalın yapısını oluşturan temel unsurdur.
6.ETKİNLİK
sedef bacı adlı masalın birinci paragrafı serim,diğer parağraflar düğüm,son üç parağraf ise çözüm bölümüdür.
7.ETKİNLİK
sedef masalında ki karşılaşmalar
-sedef bacının karaa vezirin kızıyla karşılaşması
-sedef bacının padişahın oğluylaa karşılaşması
——masallardaki karşılaşma ve çatışmalar,masalların vermek istedikleri iletiyi okuyucu veya dinleyiciye ulaştıran,onun ilgisini ve dikkatlerini ayakta tutan ve masalın yapı unsurlarının birleşmesine yardımcı olan en önemli unsurdur.
8.ETKİNLİK
masaldaki kahramanlar
iyi-kötü
haklı-haksız
güzel-çirkin
yardımcı-saldırgan
korkak-cesur
dürüst-hilekar
cimri-yardım sever
bahtlı-bahtsız
şeklinde sınıflandırılır.bu ifadeler insana özgü durumları ifade etmektedir.
SORU3:masaldaki mekanlaar:saray,dağ,diğer saray,has bahçe.bu mekanlar masalda olayın geçtiği yer ler olarak karşımıza çıkmaktadır.
10.ETKİNLİK
sedef baacı masalında bir varmış bir yokmuş ,altı ayla bir göz,şafak sökerken,sabah sabah,akşam üstü,bir gün,gün akşam olmadan,o akşam,kırkgün kırk gece, gibi belirsiz zaman ifadeleri vardır.bu ifadeler saat ve takvimle ölçülebilen zamandan farklı olarak masalın olağan üstü durumuna katkıda bulunmaktadır.
SAYFA 32
SORU4: Sedef bacı masalında herşeyi bilen vee herşeye hakim olan ilahi bakış açısına sahip bir anlatıcı bulunmaktadır
11.ETKİNLİK
Masalı istediğimiz bir yaşam biçimi ve insan ilişkisi üzerine kurduğumuzda olağan üstü unsurların kalkacağını unutmamalıyız.Bu sebeple masallar özgün halleriyle gerçeklik taşımazlar.
12.ETKİNLİK
sedef bacı masalı tekerlemeyle başlayıp yine tekerlemeyle bitmiştir.bu özellik masalların okuyucu ya da dinleyici karşısında dikkat çekmesini sağlar.
SORU5
Sedef Bacı masalında öyküleyici beetimleyici ve olağaan üstü durumların nlatıldığı kısımlarda fantaastik yani düşsel anlatımdan yararlanılmıştır.
SORU 6:
Masalda göndergesel işlev hakimdir.
7:Masallar olağanüstü,kişiler,zaman,ve mekandan oluşan bir yapıya ve belirli bir temadan etrafında birleşen brimlere sahip olmaları dolayısıyla sanat metni özelliği gösterrler.
13.ETKİNLİK
-babasının bile gözünden düşüp ocak başına aattırmış onu.(nesne ekskliği)
-ya dağ dağ dolaaşır bulurum ya da araya araya yollarında ölürüm.(özne eksikliği)
cümlelerin düzeltilmiş halleri:
-bu iftira,babasının bile gözünden düşüp ocak baaşına attırmış onu.
-ya dağ dağ dolaşır bulurum onları yada araya araya yollarında ölürüm
14.ETKİNLİK
sedef bacı metnimiz akıcı-duru-açık ve yalındır
15.ETKİNLİK
İSİM-deve,pire,padişah,telek,çam,gö l
SIFAT-on parmak,yağlı kaara,değme saray,üç kuş,bahtı kaara kız,üvey ana
ZAMİR-böyleeleri,onlar,sen,o,biz,bu
ZARF-araya araya,o gün,döne döne,ortalık kararınca,sütten ak,sudan pak
ANLAMA VE YORUMLAMA
1.masllar özellikle çocuk eğitiminde onlaara ahlaki değerleri kazandırmada kullanılabilecek önemli bir araçtır.
2.çocukların hayal dünyasının zenginli masallardaki olağaan üstü durumlaar ve kişilerin varlığı,onların masallara ilgi duymalaarına ve hayal dünyasında güzel bir yolculuk yapmalarına sebep olduğu için tüm dünyadaki çocuklaar masalları sevmektedir
16.ETKİNLİK
FABL - MASAL
BENZERLİKLER FARKLILIKLAR
düşsel olaylar vardır————-olay————-olağan üstü olaylar vardır.
insan dışındaki varlıklardır——–kişi—————-olağan üstü kişilerdir.
belirsiz zaman vardır————-zaman———-belirsiz zaman vardır.
hayali mekanlar vardır———mekan———-hayali,olağan üstü mekan.
hakim anlatıcı vardır————anlatıcı———-hakim anlatıcı vardır.
19.ETKİNLİk
(Masal)
Olağanüstü öğe, kahraman ve olaylara yer veren öykülerdir. Masal terimi öncelikle, Sindirella, Çizmeli Kedi gibi sözlü geleneğin ürünleri olan halk öykülerini kapsar. Ama sözlü gelenekle ilişkisi olmayan edebi yönü ağır basan bazı eserler de bu türün içinde yer alır. Halk masalları 4 temel grupta toplanır. Hayvan masalları, olağanüstü ve gerçekçi masallar, güldürücü öyküler, zincirlemeli masallar.
Hayvan masalları genellikle kısa masallardır. Lafontaine masalları bu türün en güzel örnekleridir. Şeyhi’nin Har-name adlı eseri de Divan edebiyatındaki hayvan masalları türüne görmek gösterilebilir.
Olağanüstü masallarda, olağan varlıkların yanı sıra cin, peri, dev, ejderha gibi olağanüstü varlıklara da yer verilir. Gerçekçi masalların başlıca kahramanları ise padişahlar, vezirler, prenses ve prensesler, zenginler, hırsızlar ya da haydutlar gibi gerçek hayattaki kişilerdir.
Güldürücü masallar okuyan ve dinleyeni eğlendirmeyi amaçlayan masallardır.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMe
1:…….iyi-kötü ve haklı-haksız
:…….tekerleme……..
:……belirsiz……..
2: D………..D………..D……….Y……..
3:A
4:E
5:E(ESTETİK- BASİT SÖZCÜK)
6:B
DEVAMI EKLENECEK ..!!
